Το χαμένο στοίχημα του Hawking
σύντομο επιστημονικού ενδιαφέροντος κείμενο μου για την Glasnost, Σ.Τσ.
Tον Ιούλιο του 2012 η επιστημονική κοινότητα είχε στραμμένα τα βλέμματα της στο πασίγνωστο πείραμα του επιταχυντή αδρονίων του CERN. Ανάμεσα στα μεγάλα μυαλά ήταν και ο Stephen Hawking ο οποίος είχε συν τοις άλλοις να δώσει στον συνάδερφο του Gordon Kane 100 λίρες. Οι 2 επιστήμονες είχανε βάλει στοίχημα για το αν ανακαλυφθεί το μποζόνιο που είχε προβλεφθεί από τον τότε 83χρονο καθηγητή Higgs μερικές δεκαετείες νωρίτερα.
Tον Ιούλιο του 2012 η επιστημονική κοινότητα είχε στραμμένα τα βλέμματα της στο πασίγνωστο πείραμα του επιταχυντή αδρονίων του CERN. Ανάμεσα στα μεγάλα μυαλά ήταν και ο Stephen Hawking ο οποίος είχε συν τοις άλλοις να δώσει στον συνάδερφο του Gordon Kane 100 λίρες. Οι 2 επιστήμονες είχανε βάλει στοίχημα για το αν ανακαλυφθεί το μποζόνιο που είχε προβλεφθεί από τον τότε 83χρονο καθηγητή Higgs μερικές δεκαετείες νωρίτερα.
Ο πρόσφατα αποδημήσας Φυσικός και Κοσμολόγος Stephen Hawking ήταν από τους πρωτοπόρους μαζί με τον James Hartle στην εφαρμογή της κβαντομηχανικής στην αναζήτηση των αρχικών συνθηκών του σύμπαντος ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την αναζήτηση μιας θεωρίας περί κβαντικής βαρύτητας, και κατ’ επέκταση κβαντικής κοσμολογίας. Προς στο τέλος της ζωής του ήταν έντονα προσανατολισμένος σε μια συγκεκριμένη θεωρία των πάντων την Μ-θεωρία. Κατά την Μ θεωρία οι διάφορες θεωρίες των χορδών είναι απλά έκφραση μιας συγκεκριμένης. Επίσης το δικό μας σύμπαν είναι απλά υποσύνολο ενός ευρύτερου. Με την λέξη «σύμπαν» δεν εννοούμε ένα σύνολο που να περιέχει τα πάντα όπως υπάρχει διαδεδομένη σύγχυση, αλλά το χωροχρονικό συνεχές που περιέχει όλα όσα μπορούμε να παρατηρήσουμε.
Τι ήταν όμως αυτό που προέβλεψε ο Higgs και τόσο παράλογο θεωρούσε ο Hawking; Εδώ θα προχωρήσουμε (όσο πιο επιφανειακά γίνεται) στα μονοπάτια της κβαντικής θεωρίας πεδίου. Πρόκειται για μια επέκταση της κλασσικής θεωρίας, δηλαδή για μια περιοχή που γίνονται αισθητές συντηρητικές δυνάμεις, ήτοι επηρεάζουν την κινητική και δυναμική συμπεριφορά των υλικών σωμάτων. Το βασικό περιεχόμενο της θεωρίας αυτής είναι ότι σε κάθε πεδίο, η αλληλεπίδραση πραγματοποιείται με την μεταφορά ενός σωματιδίου, που ονομάζεται κβάντο του πεδίου, από το ένα σωματίδιο στο άλλο. Για παράδειγμα τα κβάντα του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου, είναι το φωτόνιο και το ηλεκτρόνιο, ενώ της ισχυρής πυρηνικής είναι το γλουόνιο. Σε θεωρητικό επίπεδο ο Higgs ανακάλυψε ένα μηχανισμό που να υπολογίζει την μάζα των σωματιδίων. Το κβαντικό πεδίο Higgs που επαληθεύθηκε πειραματικά το 2012 αλληλεπιδρά με όλα τα σωματίδια. Έτσι έχουμε ένα πεδίο που αλληλεπιδρά απευθείας με την μάζα των σωματιδίων. Αυτό ως ιδέα δεν είναι ιδιαίτερα εύπεπτη... ωστόσο το 2012 ο Hawking έχασε άλλο ένα στοίχημα.
Ο Hawking συνήθιζε να αυτοσαρκάζεται για το θέμα των στοιχημάτων, πάθος που κατά τον ίδιο τον απασχολούσε από το γυμνάσιο. Ωστόσο πάντα αναγνώριζε με ευκολία τα λάθη του, πράγμα που τον ανεβάζει στα μάτια μας ως προσωπικότητα. Πέθανε πρόσφατα, στις 14 Μαρτίου, αφήνοντας πλούσιο έργο στην κοσμολογία και έντονη αμφισβήτηση στον καπιταλισμό.
Τι ήταν όμως αυτό που προέβλεψε ο Higgs και τόσο παράλογο θεωρούσε ο Hawking; Εδώ θα προχωρήσουμε (όσο πιο επιφανειακά γίνεται) στα μονοπάτια της κβαντικής θεωρίας πεδίου. Πρόκειται για μια επέκταση της κλασσικής θεωρίας, δηλαδή για μια περιοχή που γίνονται αισθητές συντηρητικές δυνάμεις, ήτοι επηρεάζουν την κινητική και δυναμική συμπεριφορά των υλικών σωμάτων. Το βασικό περιεχόμενο της θεωρίας αυτής είναι ότι σε κάθε πεδίο, η αλληλεπίδραση πραγματοποιείται με την μεταφορά ενός σωματιδίου, που ονομάζεται κβάντο του πεδίου, από το ένα σωματίδιο στο άλλο. Για παράδειγμα τα κβάντα του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου, είναι το φωτόνιο και το ηλεκτρόνιο, ενώ της ισχυρής πυρηνικής είναι το γλουόνιο. Σε θεωρητικό επίπεδο ο Higgs ανακάλυψε ένα μηχανισμό που να υπολογίζει την μάζα των σωματιδίων. Το κβαντικό πεδίο Higgs που επαληθεύθηκε πειραματικά το 2012 αλληλεπιδρά με όλα τα σωματίδια. Έτσι έχουμε ένα πεδίο που αλληλεπιδρά απευθείας με την μάζα των σωματιδίων. Αυτό ως ιδέα δεν είναι ιδιαίτερα εύπεπτη... ωστόσο το 2012 ο Hawking έχασε άλλο ένα στοίχημα.
Ο Hawking συνήθιζε να αυτοσαρκάζεται για το θέμα των στοιχημάτων, πάθος που κατά τον ίδιο τον απασχολούσε από το γυμνάσιο. Ωστόσο πάντα αναγνώριζε με ευκολία τα λάθη του, πράγμα που τον ανεβάζει στα μάτια μας ως προσωπικότητα. Πέθανε πρόσφατα, στις 14 Μαρτίου, αφήνοντας πλούσιο έργο στην κοσμολογία και έντονη αμφισβήτηση στον καπιταλισμό.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου