ανδρας κεφαλι , γυναικα λαιμος
Είναι γνωστή από την ταινία "γάμος α λα ελληνικά" (my greek fat wedding) η ατάκα ότι ο άνδρας είναι η κεφαλή της οικογένειας άλλα η γυναίκα είναι ο λαιμός , που στρέφει το κεφάλι εκεί που θέλει εκείνη . Είναι και αυτή μια άποψη των αρνητών της γυναικείας καταπίεσης . Γενικότερα οι αρνητές της πατριαρχίας έχουν πολλές παροιμίες και πολλά επιχειρήματά για να στηρίξουν την άρνηση τους , και να τεκμηριώσουν (sic) πως η γυναίκα είναι ίση με τον άνδρα (σε μερικές γραφικές περιπτώσεις υποστηρίζεται πως η γυναίκα είναι κοινωνικά ανώτερη απ τον άνδρα) .
Αρχικά θέλω να θυμίσω ότι για τον Ενγκελς & τον Μαρξ η πρώτη μορφή καταμερισμού εργασίας ήταν αυτή του διαχωρισμού άνδρα-γυναίκα για την παράγωγη απογόνων . Αργότερα ο Ενγκελς συμπλήρωσε πως ήταν και η πρώτη μορφή ταξικής καταπίεσης . Αυτή η μορφή ανταγωνισμού , ταξικής κυριαρχίας & καταμερισμού ρόλων αντανακλάται σε κάθε ιεραρχική δομή που περιέχει το δίπολο κάποιου που να είναι από πάνω και κάποιου που θα είναι υπό. Ως αρχική και βασική μου θέση είναι ότι όσα βήματα και να έγιναν προς το θέμα της ισότητας (δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες , δικαίωμα να εργαζόμαστε εκτός σπιτιού , να μπορούμε να σπουδάζουμε σε ανώτερα ιδρύματα , δικαίωμα σύναψης γάμου χωρίς πατρική έγκριση , δικαίωμα στην έκτρωση ή την αντισύλληψη της επιλογής μας (παρόλο που ο καπιταλισμός δεν μας αφήνει πολλές επιλογές για όταν να θέλουμε να γίνουμε μητέρες , καθιστώντας έτσι και την επιθυμητή εγκυμοσύνη εν πολλοίς ανεπιθύμητη) και άλλα) ,δεν είναι αμελητέα . Ωστόσο όσο τα δίπολα των σχέσεων εξουσίας διατηρούνται ο πυρήνας του DNA των σχέσεων εξουσίας θα κρατάει και το δίπολο άνδρας-γυναίκα (με φθίνουσα ιεράρχηση ) . Το ότι υπάρχουν διαδεδομένα σεξιστικά στερεότυπα μας πείθει ότι δεν το δίπολο αυτό δεν είναι απλά ένα αρχέτυπο , αλλά εξακολουθεί να υφίσταται ως κατεστημένη πραγματικότητα .
Στο παρόν άρθρο ορίζουμε ως πατριαρχία το σύστημα θεσμών , πολιτικών και κουλτούρας που προϋποθέτει την κοινωνική ανωτερότητα του άνδρα επί της γυναίκας . Επίσης ορίζουμε ως (έτερο-)κανονικότητα το σύνολο των ρόλων που επιβάλλει η πατριαρχία , στις κοινωνικές συμπεριφορές , την εμφάνιση , την έκφραση φύλου , και τις συμπεριφορές στον τομέα των ερωτικών σχέσεων και της σεξουαλικότητας . Ως έμφυλη καταπίεση την καταπίεση που βιώνει ένας άνθρωπος για να αποδεχτεί και να συμβιβαστεί με τους όρους της κανονικότητας ανάλογα με το φύλο που του έχει αποδώσει η κοινωνία . Ορίζουμε ως σεξισμό την έμφυλη ρατσιστική συμπεριφορά που έχει στο στόχαστρο κάποιον λόγω της ταυτότητας του στο θέμα φύλο , με βάση τα πρότυπα της καθιερωμένης κανονικότητας . Θεωρούμε την αιμοφοβία (ρατσισμό απέναντι στους ομοφυλόφιλους) και πολύ περισσότερο την τρανσφοβια (ρατσισμό απέναντι στα διεμφυλικα άτομα) κ πολύ περισσότερο τον μισογυνισμό κ την σισιφοβια (ρατσισμό απέναντι στους άνδρες που τα κοινωνικά στερεότυπα κατατάσσουν ως θηλυπρεπείς) ως μορφές σεξισμού . Οι έννοιες αυτές όπως τις ορίσαμε θα μας χρειαστούν για την συνολική φεμινιστική αρθρογραφία .
Πρώτα από όλα ας πιάσουμε λίγο την πτυχή της άρνησης που αφορά τον τίτλο . Υποστηρίζουν πολλοι οτι η γυναικα μπορει να μην εχει το πανω χερι σε μια σχεση ή μια οικογενεια αλλα μπορει να πείσει με χαριτωμένος τρόπους κ πονηριά τον άνδρα να της κάνει τα χατίρια . Αυτό από μονο του είναι παραδοχή της εξουσίας του άνδρα . Και ένας εργάτης που κάθεται στο αφεντικό του ή ένας κλάδος εργατών με δυνατό συνδικάτο μπορεί να εξασφαλίσει κάποια αιτήματα του . Αναιρεί αυτό την εξουσία του αφεντικού ? Αναιρούν τα προνόμια που μπορούν να αποκτηθούν , την ουσία τους ως εξαιρέσεις του κανόνα και το ότι ο κανόνας είναι η εκμετάλλευση και οι απάνθρωπες συνθηκες συνθηκες που ακουμπουν τον βαθμο της δουλείας ?
Έτσι και η εξουσία του άνδρα επιβεβαιώνεται από τέτοια επιχειρήματα που απαιτούν από αυτόν να κάνει τα χατίρια . Και αφού έθιξα το εργασιακό είναι πολλοί που υποστηρίζουν πως η γυναίκα ειναι ανώτερη απ τον άνδρα γιατι οι περισσότερες αγγελίες ζητάνε κοπέλες εμφανίσιμες ... Αν δεν είναι αυτός ο απόλυτος παραλογισμός τότε ποιος είναι ? Αν δεν υποδεικνύει αυτή η προτίμηση το γεγονός οτι το target group των επιχειρήσεων είναι άνδρες για τους οποίους πρεπει να ομορφύνουμε τον χώρο με την παρουσία ωραίων κοριτσιών τότε τι μας δείχνει ?
Η γυναικα οπως και καθετι που παραπεμπει στο θηλυκο κατα τα προτυπα της κανονικοτητας ειναι υπο . Ας μην ξεχναμε την ιστορια του Αγγελου (που εγινε και ταινια) τι ειχε τραβιξει απο τον εραστη του . Γενικοτερα τα προτυπα της κανονικοτητας που συνδεονται με την γυναικεια καταπιεση φαινονται πολυ περισσοτερο στα lgbtqi ατομα , ανθρωπους που σπαμε την υπαρχουσα νορμα . Αν σκεφτει κανεις τι αντιμετωπιζει ενας ανθρωπος που θελει να επαναπροσδιορισει το φυλο του βλεπει πως βλεπει η κοινωνια τους ρολους του ανδρα και της γυναικας : ο τρανς ανδρας πρεπει να ολοκληρωθει ως ματσο ενω η τρανς γυναικα αμα παρεκκλινει απο το "ασχολουμαι με την εμφανιση μου , την καθαριοτητα του σπιτιου μου , τους γκομενους , αντε και κανεναν λογοτεχνικο ενδιαφερον" στερηται αποδοχης . Αν η καημενη δε , ασχοληται με θετικες επιστημες ή πολιτικα μαυρο φιδι που την εφαγε (μια μικρη παρενθεση εδω , για το θεμα των θετικων επιστημων , ο Ουγγρο-Εβραιος Μαθηματικος P.Erdoes καποτε ειχε πει οτι αν τα αγορια δεχοντουσαν ιδια πιεση οτι αν ασχολουνται με τα μαθηματικα δεν θα ηταν αρεστοι στα κοριτσια , δεν θα ασχολουνταν κανενας με Μαθηματικα). Ας μην συζητησουμε για ενα ομοφυλοφιλο ή bi τρανς ανθρωπο , γιατι δεν προκειται ποτε να γινει αποδεχτο καποιο στο πραγματικο φυλο του , ολοι θα τους ταξινομουν στο φυλο της ληξιαρχικης πραξης γεννησεως , λογω του οτι η πατριαρχεια εχει συγκεκριμενα στανταρ περι φυλου και σεξουαλικου προσανατολισμο .
Και το εξισου καταπιεστικο της ετεροκανονικοτητας ειναι προς τους ομοφυλοφιλους και τους αμφιφυλοφιλους , αλλα ακομα και στους straight που τυχαινει να εχουν καποια πιο ...εξεζητημένα γουστα. Ο Freud στο "Πολιτισμος Πηγη Δυστυχιας" αναφερει οτι ολοι οι ανθρωποι εχουμε εξισου ενεργητικες και παθητικες σεξουαλικες ορμες ανεξαρτητα του σε ποιο φυλο ανηκουμε . Το οτι υποχρεουμαστε να περνουμε συγκεκριμενες συμπεριφορες δεν ειναι επιταγη της Φυσης ! Η Φυση το χει αποδειξει με πανω απο 1000 ειδη ζωων να εχουν ομοφυλοφιλικες και αμφιφυλοφιλικες τασεις , μεταξυ των οποιων πολλοι πιθικοειδεις , οι οποίοι είναι κοντινοι συγγενεις μας στην εξελιξη των ειδων . Η κοινωνια θελει να εχει εναν ανδρα αποκλειστικα ενεργητικο και μια γυναικα αποκλειστικα παθητικη , σωματοποιωντας ετσι κοινωνικες συμπεριφορες : ο ανδρας πρεπει να ειναι απο πανω και η γυναικα απλη παθητικη δεκτρια των αποφασεων του .
Γενικοτερα οι ρολοι των φυλων ειναι το κλειδι γιανα καταλαβουμε οτι υπαρχει πατριαρχικη εξουσια & εμφυλη καταπιεση . Οσο ο ανθρωπος στερηται του δικαιοματος στην ελευθερη αναπτυξη του ως ατομο , η κοινωνια χανει αυτο που κατα το μανιφεστο των Μαρξ-Ενγκελς ειναι απαραιτητη προϋποθεση για καθε κοινωνικη προοδο . Αυτη ειναι η μεγαλυτερη απαντηση σε οσους πιστευουν οτι η κοινωνια μας ειναι τερμα μπροστα και οτι η πατριαρχεια ειναι κατι που βλεπουμε μονο σε κοινωνιες τζιχαντιστων ή πρωτογονων . Κιομως η κοινωνια μας εχει εξισου καταπιεστικους ρολους , που παροτι δεν φτανουν σε ακραιες καταστασεις (δεν αποκεφαλιζουμε δημοσια τις μοιχαλιδες , ουτε πεταμε gay απ την ταρατσα) , αναπαραγουν σε αλλο βαθμο τις ιδιες μορφες εμφυλης καταπιεσης .
Επισης ενας αλλος στοχος που θελω να τσακισω ανελαιητα ειναι οτι τα περιστατικα σεξισμου ειναι μεμονωμενα και κατα τα αλλα εχουμε λυσει τα προβληματα ισοτητας . Ο βιασμος στον Βολο που περνει προσφατα διαστασεις μετα απο δημοσια καταγγελεια του θυματος απεναντι στον δραστη και οσους τον συγκαλειπτουν ισως να ειναι μεμονομενο περιστατικο , ας το καταπιουμε και αυτο . Η εγκυος κοπελα στα Ιωαννινα που το αγορι της με την παρεα του την πεταξαν στην λιμνη γιανα αποβαλει ? μεμονομενο περιστατικο και αυτη ? Οι αμετρητες φασης σεξουαλικης παρενοχλησης που θα δεχτει μια κοπελα που γυρναει μονη της το βραδυ ή θα βγει χωρις γκομενο-συνοδο , απλα μεμονομενα περιστατικα φανταζομαι και αυτα ... Ο Βαγγελης Γιακουμακης που τον ωθησαν στην αυτοκτονια γιατι δεν ηταν αρκετα ανδρας και προσεβαλε τα προτυπα των συμμαθητων του ? Σωπα καλε , τα αγορια που παθαινουν καταθλιψη απο τετοια αντιμετωπιση ειναι μονο μερικες εκατονταδες χιλιαδες μεμονομενα περιστατικα . Το ιδιο και οι βιασμοι , ιδιαιτερα αυτοι που συγκαλειπτωνται απο τοπικες κοινωνιες , μια στο Βολο , μια στην Ξανθη , σε νησια και αλλου .
Αυτη η αδυναμια του μεταμοντερνου παρατηρητη να συνδεσει τα γεγονοτα σε ενιαια κοινωνικα φαινομενα και να τα βλεπει ολα μεμονομενα περιστατικα , ειναι η αλλη οψη του ιδιου νομισματος με τον συνομοσιολογο που συνδεει ακυρα μεταξυ τους περιστατικα γιανα πεισει οτι καθε Εβραιος ειναι τραπεζιτης ή οτι μας κυβερνουν Εξωγηινοι ή οτι η Ρωσσια , η Κινα και το Καταρ εχουν σχεδιο εξοντωσης του δυτικου κοσμου . Ο σεξισμος υπαρχει και ειναι διαδεδομενος στην κοινωνια μας . Συνδιασμοι παραγοντων των κρατουν ακμαιο . Τεραστιο ρολο παιζει το ακρως συντηριτικο θρησκευτικο ιερατειο , με τον μισογυνικο και ομοφοβικο οχετο που ξερναει σε καθε ευκαιρια και τους θεολογους στα σχολεια-κατηχητικα που τον αναπαραγουν στιγματιζοντας τις αθωες ψυχες παιδιων και εφηβων . Οι οικογενειακοι ρολοι στην ελληνικη κοινωνια ειναι επισης σοβαρος λογος αναπαραγωγης προτυπων . Ποσες μαναδες θα αφησουν την κορη τους να γυρναει σπιτι πιο μετα απο τον γιο τους ? ποσες μαναδες θα απαιτουν απ τα κοριτσια τους να βοηθουν στις δουλειες του σπιτιου ενω απαξιωνουν τα αγορια τους απο το να το κανουν? Ποσες μαναδες λενε στα αγορια τους να μην κλαινε σαν κοριτσια και οτι πρεπει να γινουν δυνατοι ανδρες ?
Και ο σημαντικοτερος παραγοντα ειναι η ιδια η εξουσια . Αυτη που στην προσπαθεια της να επιβιωσει , προσπαθει να κρατησει το DNA της ξεθαβοντας ζομπι . Η αστικη ταξη στην προσπαθεια της να διατηρησει την εξουσια της ανασταινει παλιες της δημιουργιες οπως ο εθνικισμος , και συντηρει παλιοτερες μορφες εξουσιας , οπως η πατριαρχεια . Η κοινωνια συντηριτικοποιηται ολο και περισσοτερο . Με τους μεταναστες , αφου τους εξαθλιωνουν , τους χρεισημοποιουν γιανα ξεβγαλουν τα φαντασματα των Ναζι , σπερνοντας ωραια και καλα (sic) την ισλαμοφοβια και τον ρατσισμο . Με την φτωχια & την ανεργεια στελνουν ολους τους νεους να κλειστουμε πισω στις γονεϊκες εστιες , χανωντας τις ελπιδες μας για χειραφετηση και ανεξαρτησια , πιεζομενες ετσι να γαντζωθουμε στον καταπιεστικο θεσμο της οικογενειας . Η εξαθλιωση καταρακωνει τον ανθρωπο και τον κανει να ξερναει ολα τα καταλειπα που εχουν εμφυτευθει στο υποσυνειδητο του , και η επιστροφη στην πατριαρχεια αποτελει πλεον μια επιλογη επιβιωσης ενω ο σεξισμος μια μορφη εκτονωσης στα διαχρονικα θυματα : τις γυναικες , αλλα και οποιον αλλον ειναι υποδεεστερος ή αποκλεισμενος απο τα προτυπα της κανονικοτητας . Μην ξεχναμε οτι "δεν ειναι τυχαιο οτι το μοτιβο καθε παρανοϊκου δικτατορα απο τον Χιτλερ μεχρι καθε επιδοξο λοχογο ειναι ΠΑΤΡΙΣ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ" (Κατερινα Ματσα)
Εν κατακλειδι θελω να ξεκαθαρισω καποια πραγματα για το τι ειναι και τι δεν ειναι , κατα την γνωμη μου , η ανδρικη κυριαρχεια : πρωτα απο ολα η ανδρικη κυριαρχεια δεν ειναι λιγοτερο καταπιεστικη απο τον ανδρα απο οτι για την γυναικα ! Ο ανδρας ειναι υποχρεωμενος να πηγαινει στρατο (κ στις χωρες που υπαρχει θητεια για τις γυναικες , οπως Ισραηλ , η θητεια του ανδρα εχει μεγαλυτερη διαρκεια) , να κρυβει τα συναισθηματα του , να μην κλαιει μπροστα σε κοσμο , να μην ερχεται σε σωματικη επαφη με αλλους ανδρες . Οταν οι γυναικες μπορουμε να κοβουμε κοντα τα μαλλια μας ή να φοραμε παντελονια (ανδρικες συνηθειες) τοτε ολα κομπλε , ωστοσο το αγορι που θα βαψει τα μαλλια ή τα νυχια του ή να διανοηθει ποτε οτι του αρεσει να φοραει τακουνια , θα προκαλεσει κατακραυγη γιατι σπαει τα ανδρικα προτυπα . Εδω πολλες φορες προκαλουν την κατακραυγη ανδρες που προσεχουν περισσοτερο απο το "κανονικο" την εμφανιση του... Αυτα τα γεγονοτα, οπως κ πολλα αλλα δηλωνουν οτι η κοινωνια μας δεν θεωρει κατι κακο ο,τι συνδεεται με τον ανδρα , αλλα ο,τι συνδεεται με την γυναικα ειναι ακρως υποτιμητικο εως και συχαμερο (βλεπε εμμηνορυσια ή δημοσιος θηλασμος) .
Η κυριαρχεια του ανδρα δεν εχει σχεση με τις καθιερωμενες κυβερνητικες δομες . Οι ανδρες δεν βρισκονται σε συνεδριο μια φορα το χρονο γιανα αποφασισουν πως θα τυρανησουν τις γυναικες . Απλα αναπαραγουν μηχανικα καποια κοινωνικα προτυπα . Εν πολλοις το κανουν και αθελα τους ή εν αγνοια τους , αγνοια σχετικα με το ποσο πονο ή πιεση προκαλουν . Καποιοι περα απο θυτες ειναι εξισου θυματα με μας , θυματα ενος μηχανισμου παραγωγης ρολων και προτυπων , και αυτο φαινεται στις περιπτωσεις αγοριων που δολοφονουνται αμεσα ή εμμεσα (δλδ ωθουνται στην αυτοκτονια) απο το ομοφοβικο-σισιφοβικο bulling γιατι δεν ειναι αρκετα ανδρες (χωρις αναγκαστικα να ειναι gay - αρκει που η κοινωνια δεν τους βλεπει ματσο) . Η κυριαρχεια του ανδρα ειναι απλα μια καθιερωμενη κατασταση οπου το συστημα εχει υπερβει το υποκειμενο και απλα επιβαλει ρολους , ρολους που ειτε τους υπακουμε ειτε ειμαστε ανωμαλες και εξω απ τα πλαισια της κοινωνιας .
Η άνδρικη κυριαρχία δεν ειναι παρα η δομική επιβολή ενός συνόλου σχέσεων , συμπεριφορών και νοοτροπίων αναμεσα στην σχέση των δύο κοινωνικά αποδεκτών φύλων που παραπέμπει σε μια μορφή βιασμού . Ο βιασμός αυτός επιβάλλεται επί της γυναικας αλλά και του άνδρα που καλείται ακούσια από μικρή ηλικία να παίξει αυτό το ρόλο . Ο βιασμός αυτός ειναι ο ίδιος που υφίσταται η υγεία μας , η αξιοπρέπεια μας , και η ηθική μας ακεραιότητα με το να δουλεύουμε σε άθλιες συνθήκες , να στερούμαστε του δικαιώματος ελευθερίας στην κίνηση στα πλαίσια της νομιμότητας που ζήτα φυλάκιση , να στερούμαστε δημιουργικό χρόνο μαθαίνοντας να σκοτώνουμε (και να υποχρεούμαστε να κάνουμε το φόνο πράξη αν ζητηθεί) στα πλαίσια της νομιμότητας που ζητά στρατιωτική θητεία , να στερούμαστε μέρος του του εισοδήματος μας , ακόμα και αν το έχουμε ανάγκη στα πλαίσια της νομιμότητάς που ζητά φόρους . Οι μεγάλοι βιασμοί είναι νόμιμοι . Και είναι νόμιμοι γιατί οι προσωπικοί είναι όχι απλά στα πλαίσια της κατεστημένης ηθικής : είναι η κατεστημένη ηθική !
Αν θελουμε να ζουσουμε χειραφετημενα κ και με αξιοπρεπεια , πρεπει να παρουμε τις ζωες μας στα χερια μας . Αυτο σημαινει διπλη παλη : μεσα στην διαλεκτικη του μερους και του ολου , του μικρου και του μεγαλου , πρεπει να τσακιζουμε διαρκως σεξιστικες επιθεσεις , καθως και τον βιαστη , ομοφοβικο , ή τρανσφοβικο της γειτονιας μας . Απο την αλλη πρεπει να αντιπαλευουμε διαρκως τον φασισμο , τον ρατσισμο , την πατριαρχεια , αλλα και το συστημα εξ αιτιας του οποιου υπαρχουν ακομα , οπως και πολλες αλλες μορφες ανθρωποεξοντωσης , εκμεταλευσης και καταπιεσης . Αυτο το συστημα λεγεται Καπιταλισμος . Σημαινει σεξισμος , ανεργεια , πολεμοι , πολυ φαγητο κ φαρμακα να πεταζονται την στιγμη που ανθρωποι πεθαινουν απ την πεινα και αρρωστιες .
Αν θελουμε τις ζωες μας πρεπει να τσακιζουμε διαρκως τοσο τα μικρα περιστατικα στην καθημερινοτητα μας , με τελικο στοχο να εξοντοσουμε την αστικη εξουσια και γενικοτερα την οποιαδηποτε κρατικη ή αλλη εξουσια και ετσι στην θεση του συστηματος της αλλοτρυωσης με τις ιεραρχικες-εκμεταλευτικες σχεσεις να εχουμε μια ενωση της χειραφετημενης ανθρωποτητας όπου η ελεύθερη ανάπτυξη του καθενός είναι η προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη όλων . Εχουμε να κερδισουμε εναν κοσμο ολοκληρο !
Αρχικά θέλω να θυμίσω ότι για τον Ενγκελς & τον Μαρξ η πρώτη μορφή καταμερισμού εργασίας ήταν αυτή του διαχωρισμού άνδρα-γυναίκα για την παράγωγη απογόνων . Αργότερα ο Ενγκελς συμπλήρωσε πως ήταν και η πρώτη μορφή ταξικής καταπίεσης . Αυτή η μορφή ανταγωνισμού , ταξικής κυριαρχίας & καταμερισμού ρόλων αντανακλάται σε κάθε ιεραρχική δομή που περιέχει το δίπολο κάποιου που να είναι από πάνω και κάποιου που θα είναι υπό. Ως αρχική και βασική μου θέση είναι ότι όσα βήματα και να έγιναν προς το θέμα της ισότητας (δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες , δικαίωμα να εργαζόμαστε εκτός σπιτιού , να μπορούμε να σπουδάζουμε σε ανώτερα ιδρύματα , δικαίωμα σύναψης γάμου χωρίς πατρική έγκριση , δικαίωμα στην έκτρωση ή την αντισύλληψη της επιλογής μας (παρόλο που ο καπιταλισμός δεν μας αφήνει πολλές επιλογές για όταν να θέλουμε να γίνουμε μητέρες , καθιστώντας έτσι και την επιθυμητή εγκυμοσύνη εν πολλοίς ανεπιθύμητη) και άλλα) ,δεν είναι αμελητέα . Ωστόσο όσο τα δίπολα των σχέσεων εξουσίας διατηρούνται ο πυρήνας του DNA των σχέσεων εξουσίας θα κρατάει και το δίπολο άνδρας-γυναίκα (με φθίνουσα ιεράρχηση ) . Το ότι υπάρχουν διαδεδομένα σεξιστικά στερεότυπα μας πείθει ότι δεν το δίπολο αυτό δεν είναι απλά ένα αρχέτυπο , αλλά εξακολουθεί να υφίσταται ως κατεστημένη πραγματικότητα .
Στο παρόν άρθρο ορίζουμε ως πατριαρχία το σύστημα θεσμών , πολιτικών και κουλτούρας που προϋποθέτει την κοινωνική ανωτερότητα του άνδρα επί της γυναίκας . Επίσης ορίζουμε ως (έτερο-)κανονικότητα το σύνολο των ρόλων που επιβάλλει η πατριαρχία , στις κοινωνικές συμπεριφορές , την εμφάνιση , την έκφραση φύλου , και τις συμπεριφορές στον τομέα των ερωτικών σχέσεων και της σεξουαλικότητας . Ως έμφυλη καταπίεση την καταπίεση που βιώνει ένας άνθρωπος για να αποδεχτεί και να συμβιβαστεί με τους όρους της κανονικότητας ανάλογα με το φύλο που του έχει αποδώσει η κοινωνία . Ορίζουμε ως σεξισμό την έμφυλη ρατσιστική συμπεριφορά που έχει στο στόχαστρο κάποιον λόγω της ταυτότητας του στο θέμα φύλο , με βάση τα πρότυπα της καθιερωμένης κανονικότητας . Θεωρούμε την αιμοφοβία (ρατσισμό απέναντι στους ομοφυλόφιλους) και πολύ περισσότερο την τρανσφοβια (ρατσισμό απέναντι στα διεμφυλικα άτομα) κ πολύ περισσότερο τον μισογυνισμό κ την σισιφοβια (ρατσισμό απέναντι στους άνδρες που τα κοινωνικά στερεότυπα κατατάσσουν ως θηλυπρεπείς) ως μορφές σεξισμού . Οι έννοιες αυτές όπως τις ορίσαμε θα μας χρειαστούν για την συνολική φεμινιστική αρθρογραφία .
Πρώτα από όλα ας πιάσουμε λίγο την πτυχή της άρνησης που αφορά τον τίτλο . Υποστηρίζουν πολλοι οτι η γυναικα μπορει να μην εχει το πανω χερι σε μια σχεση ή μια οικογενεια αλλα μπορει να πείσει με χαριτωμένος τρόπους κ πονηριά τον άνδρα να της κάνει τα χατίρια . Αυτό από μονο του είναι παραδοχή της εξουσίας του άνδρα . Και ένας εργάτης που κάθεται στο αφεντικό του ή ένας κλάδος εργατών με δυνατό συνδικάτο μπορεί να εξασφαλίσει κάποια αιτήματα του . Αναιρεί αυτό την εξουσία του αφεντικού ? Αναιρούν τα προνόμια που μπορούν να αποκτηθούν , την ουσία τους ως εξαιρέσεις του κανόνα και το ότι ο κανόνας είναι η εκμετάλλευση και οι απάνθρωπες συνθηκες συνθηκες που ακουμπουν τον βαθμο της δουλείας ?
Έτσι και η εξουσία του άνδρα επιβεβαιώνεται από τέτοια επιχειρήματα που απαιτούν από αυτόν να κάνει τα χατίρια . Και αφού έθιξα το εργασιακό είναι πολλοί που υποστηρίζουν πως η γυναίκα ειναι ανώτερη απ τον άνδρα γιατι οι περισσότερες αγγελίες ζητάνε κοπέλες εμφανίσιμες ... Αν δεν είναι αυτός ο απόλυτος παραλογισμός τότε ποιος είναι ? Αν δεν υποδεικνύει αυτή η προτίμηση το γεγονός οτι το target group των επιχειρήσεων είναι άνδρες για τους οποίους πρεπει να ομορφύνουμε τον χώρο με την παρουσία ωραίων κοριτσιών τότε τι μας δείχνει ?
Η γυναικα οπως και καθετι που παραπεμπει στο θηλυκο κατα τα προτυπα της κανονικοτητας ειναι υπο . Ας μην ξεχναμε την ιστορια του Αγγελου (που εγινε και ταινια) τι ειχε τραβιξει απο τον εραστη του . Γενικοτερα τα προτυπα της κανονικοτητας που συνδεονται με την γυναικεια καταπιεση φαινονται πολυ περισσοτερο στα lgbtqi ατομα , ανθρωπους που σπαμε την υπαρχουσα νορμα . Αν σκεφτει κανεις τι αντιμετωπιζει ενας ανθρωπος που θελει να επαναπροσδιορισει το φυλο του βλεπει πως βλεπει η κοινωνια τους ρολους του ανδρα και της γυναικας : ο τρανς ανδρας πρεπει να ολοκληρωθει ως ματσο ενω η τρανς γυναικα αμα παρεκκλινει απο το "ασχολουμαι με την εμφανιση μου , την καθαριοτητα του σπιτιου μου , τους γκομενους , αντε και κανεναν λογοτεχνικο ενδιαφερον" στερηται αποδοχης . Αν η καημενη δε , ασχοληται με θετικες επιστημες ή πολιτικα μαυρο φιδι που την εφαγε (μια μικρη παρενθεση εδω , για το θεμα των θετικων επιστημων , ο Ουγγρο-Εβραιος Μαθηματικος P.Erdoes καποτε ειχε πει οτι αν τα αγορια δεχοντουσαν ιδια πιεση οτι αν ασχολουνται με τα μαθηματικα δεν θα ηταν αρεστοι στα κοριτσια , δεν θα ασχολουνταν κανενας με Μαθηματικα). Ας μην συζητησουμε για ενα ομοφυλοφιλο ή bi τρανς ανθρωπο , γιατι δεν προκειται ποτε να γινει αποδεχτο καποιο στο πραγματικο φυλο του , ολοι θα τους ταξινομουν στο φυλο της ληξιαρχικης πραξης γεννησεως , λογω του οτι η πατριαρχεια εχει συγκεκριμενα στανταρ περι φυλου και σεξουαλικου προσανατολισμο .
Και το εξισου καταπιεστικο της ετεροκανονικοτητας ειναι προς τους ομοφυλοφιλους και τους αμφιφυλοφιλους , αλλα ακομα και στους straight που τυχαινει να εχουν καποια πιο ...εξεζητημένα γουστα. Ο Freud στο "Πολιτισμος Πηγη Δυστυχιας" αναφερει οτι ολοι οι ανθρωποι εχουμε εξισου ενεργητικες και παθητικες σεξουαλικες ορμες ανεξαρτητα του σε ποιο φυλο ανηκουμε . Το οτι υποχρεουμαστε να περνουμε συγκεκριμενες συμπεριφορες δεν ειναι επιταγη της Φυσης ! Η Φυση το χει αποδειξει με πανω απο 1000 ειδη ζωων να εχουν ομοφυλοφιλικες και αμφιφυλοφιλικες τασεις , μεταξυ των οποιων πολλοι πιθικοειδεις , οι οποίοι είναι κοντινοι συγγενεις μας στην εξελιξη των ειδων . Η κοινωνια θελει να εχει εναν ανδρα αποκλειστικα ενεργητικο και μια γυναικα αποκλειστικα παθητικη , σωματοποιωντας ετσι κοινωνικες συμπεριφορες : ο ανδρας πρεπει να ειναι απο πανω και η γυναικα απλη παθητικη δεκτρια των αποφασεων του .
Γενικοτερα οι ρολοι των φυλων ειναι το κλειδι γιανα καταλαβουμε οτι υπαρχει πατριαρχικη εξουσια & εμφυλη καταπιεση . Οσο ο ανθρωπος στερηται του δικαιοματος στην ελευθερη αναπτυξη του ως ατομο , η κοινωνια χανει αυτο που κατα το μανιφεστο των Μαρξ-Ενγκελς ειναι απαραιτητη προϋποθεση για καθε κοινωνικη προοδο . Αυτη ειναι η μεγαλυτερη απαντηση σε οσους πιστευουν οτι η κοινωνια μας ειναι τερμα μπροστα και οτι η πατριαρχεια ειναι κατι που βλεπουμε μονο σε κοινωνιες τζιχαντιστων ή πρωτογονων . Κιομως η κοινωνια μας εχει εξισου καταπιεστικους ρολους , που παροτι δεν φτανουν σε ακραιες καταστασεις (δεν αποκεφαλιζουμε δημοσια τις μοιχαλιδες , ουτε πεταμε gay απ την ταρατσα) , αναπαραγουν σε αλλο βαθμο τις ιδιες μορφες εμφυλης καταπιεσης .
Επισης ενας αλλος στοχος που θελω να τσακισω ανελαιητα ειναι οτι τα περιστατικα σεξισμου ειναι μεμονωμενα και κατα τα αλλα εχουμε λυσει τα προβληματα ισοτητας . Ο βιασμος στον Βολο που περνει προσφατα διαστασεις μετα απο δημοσια καταγγελεια του θυματος απεναντι στον δραστη και οσους τον συγκαλειπτουν ισως να ειναι μεμονομενο περιστατικο , ας το καταπιουμε και αυτο . Η εγκυος κοπελα στα Ιωαννινα που το αγορι της με την παρεα του την πεταξαν στην λιμνη γιανα αποβαλει ? μεμονομενο περιστατικο και αυτη ? Οι αμετρητες φασης σεξουαλικης παρενοχλησης που θα δεχτει μια κοπελα που γυρναει μονη της το βραδυ ή θα βγει χωρις γκομενο-συνοδο , απλα μεμονομενα περιστατικα φανταζομαι και αυτα ... Ο Βαγγελης Γιακουμακης που τον ωθησαν στην αυτοκτονια γιατι δεν ηταν αρκετα ανδρας και προσεβαλε τα προτυπα των συμμαθητων του ? Σωπα καλε , τα αγορια που παθαινουν καταθλιψη απο τετοια αντιμετωπιση ειναι μονο μερικες εκατονταδες χιλιαδες μεμονομενα περιστατικα . Το ιδιο και οι βιασμοι , ιδιαιτερα αυτοι που συγκαλειπτωνται απο τοπικες κοινωνιες , μια στο Βολο , μια στην Ξανθη , σε νησια και αλλου .
Αυτη η αδυναμια του μεταμοντερνου παρατηρητη να συνδεσει τα γεγονοτα σε ενιαια κοινωνικα φαινομενα και να τα βλεπει ολα μεμονομενα περιστατικα , ειναι η αλλη οψη του ιδιου νομισματος με τον συνομοσιολογο που συνδεει ακυρα μεταξυ τους περιστατικα γιανα πεισει οτι καθε Εβραιος ειναι τραπεζιτης ή οτι μας κυβερνουν Εξωγηινοι ή οτι η Ρωσσια , η Κινα και το Καταρ εχουν σχεδιο εξοντωσης του δυτικου κοσμου . Ο σεξισμος υπαρχει και ειναι διαδεδομενος στην κοινωνια μας . Συνδιασμοι παραγοντων των κρατουν ακμαιο . Τεραστιο ρολο παιζει το ακρως συντηριτικο θρησκευτικο ιερατειο , με τον μισογυνικο και ομοφοβικο οχετο που ξερναει σε καθε ευκαιρια και τους θεολογους στα σχολεια-κατηχητικα που τον αναπαραγουν στιγματιζοντας τις αθωες ψυχες παιδιων και εφηβων . Οι οικογενειακοι ρολοι στην ελληνικη κοινωνια ειναι επισης σοβαρος λογος αναπαραγωγης προτυπων . Ποσες μαναδες θα αφησουν την κορη τους να γυρναει σπιτι πιο μετα απο τον γιο τους ? ποσες μαναδες θα απαιτουν απ τα κοριτσια τους να βοηθουν στις δουλειες του σπιτιου ενω απαξιωνουν τα αγορια τους απο το να το κανουν? Ποσες μαναδες λενε στα αγορια τους να μην κλαινε σαν κοριτσια και οτι πρεπει να γινουν δυνατοι ανδρες ?
Και ο σημαντικοτερος παραγοντα ειναι η ιδια η εξουσια . Αυτη που στην προσπαθεια της να επιβιωσει , προσπαθει να κρατησει το DNA της ξεθαβοντας ζομπι . Η αστικη ταξη στην προσπαθεια της να διατηρησει την εξουσια της ανασταινει παλιες της δημιουργιες οπως ο εθνικισμος , και συντηρει παλιοτερες μορφες εξουσιας , οπως η πατριαρχεια . Η κοινωνια συντηριτικοποιηται ολο και περισσοτερο . Με τους μεταναστες , αφου τους εξαθλιωνουν , τους χρεισημοποιουν γιανα ξεβγαλουν τα φαντασματα των Ναζι , σπερνοντας ωραια και καλα (sic) την ισλαμοφοβια και τον ρατσισμο . Με την φτωχια & την ανεργεια στελνουν ολους τους νεους να κλειστουμε πισω στις γονεϊκες εστιες , χανωντας τις ελπιδες μας για χειραφετηση και ανεξαρτησια , πιεζομενες ετσι να γαντζωθουμε στον καταπιεστικο θεσμο της οικογενειας . Η εξαθλιωση καταρακωνει τον ανθρωπο και τον κανει να ξερναει ολα τα καταλειπα που εχουν εμφυτευθει στο υποσυνειδητο του , και η επιστροφη στην πατριαρχεια αποτελει πλεον μια επιλογη επιβιωσης ενω ο σεξισμος μια μορφη εκτονωσης στα διαχρονικα θυματα : τις γυναικες , αλλα και οποιον αλλον ειναι υποδεεστερος ή αποκλεισμενος απο τα προτυπα της κανονικοτητας . Μην ξεχναμε οτι "δεν ειναι τυχαιο οτι το μοτιβο καθε παρανοϊκου δικτατορα απο τον Χιτλερ μεχρι καθε επιδοξο λοχογο ειναι ΠΑΤΡΙΣ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ" (Κατερινα Ματσα)
Εν κατακλειδι θελω να ξεκαθαρισω καποια πραγματα για το τι ειναι και τι δεν ειναι , κατα την γνωμη μου , η ανδρικη κυριαρχεια : πρωτα απο ολα η ανδρικη κυριαρχεια δεν ειναι λιγοτερο καταπιεστικη απο τον ανδρα απο οτι για την γυναικα ! Ο ανδρας ειναι υποχρεωμενος να πηγαινει στρατο (κ στις χωρες που υπαρχει θητεια για τις γυναικες , οπως Ισραηλ , η θητεια του ανδρα εχει μεγαλυτερη διαρκεια) , να κρυβει τα συναισθηματα του , να μην κλαιει μπροστα σε κοσμο , να μην ερχεται σε σωματικη επαφη με αλλους ανδρες . Οταν οι γυναικες μπορουμε να κοβουμε κοντα τα μαλλια μας ή να φοραμε παντελονια (ανδρικες συνηθειες) τοτε ολα κομπλε , ωστοσο το αγορι που θα βαψει τα μαλλια ή τα νυχια του ή να διανοηθει ποτε οτι του αρεσει να φοραει τακουνια , θα προκαλεσει κατακραυγη γιατι σπαει τα ανδρικα προτυπα . Εδω πολλες φορες προκαλουν την κατακραυγη ανδρες που προσεχουν περισσοτερο απο το "κανονικο" την εμφανιση του... Αυτα τα γεγονοτα, οπως κ πολλα αλλα δηλωνουν οτι η κοινωνια μας δεν θεωρει κατι κακο ο,τι συνδεεται με τον ανδρα , αλλα ο,τι συνδεεται με την γυναικα ειναι ακρως υποτιμητικο εως και συχαμερο (βλεπε εμμηνορυσια ή δημοσιος θηλασμος) .
Η κυριαρχεια του ανδρα δεν εχει σχεση με τις καθιερωμενες κυβερνητικες δομες . Οι ανδρες δεν βρισκονται σε συνεδριο μια φορα το χρονο γιανα αποφασισουν πως θα τυρανησουν τις γυναικες . Απλα αναπαραγουν μηχανικα καποια κοινωνικα προτυπα . Εν πολλοις το κανουν και αθελα τους ή εν αγνοια τους , αγνοια σχετικα με το ποσο πονο ή πιεση προκαλουν . Καποιοι περα απο θυτες ειναι εξισου θυματα με μας , θυματα ενος μηχανισμου παραγωγης ρολων και προτυπων , και αυτο φαινεται στις περιπτωσεις αγοριων που δολοφονουνται αμεσα ή εμμεσα (δλδ ωθουνται στην αυτοκτονια) απο το ομοφοβικο-σισιφοβικο bulling γιατι δεν ειναι αρκετα ανδρες (χωρις αναγκαστικα να ειναι gay - αρκει που η κοινωνια δεν τους βλεπει ματσο) . Η κυριαρχεια του ανδρα ειναι απλα μια καθιερωμενη κατασταση οπου το συστημα εχει υπερβει το υποκειμενο και απλα επιβαλει ρολους , ρολους που ειτε τους υπακουμε ειτε ειμαστε ανωμαλες και εξω απ τα πλαισια της κοινωνιας .
Η άνδρικη κυριαρχία δεν ειναι παρα η δομική επιβολή ενός συνόλου σχέσεων , συμπεριφορών και νοοτροπίων αναμεσα στην σχέση των δύο κοινωνικά αποδεκτών φύλων που παραπέμπει σε μια μορφή βιασμού . Ο βιασμός αυτός επιβάλλεται επί της γυναικας αλλά και του άνδρα που καλείται ακούσια από μικρή ηλικία να παίξει αυτό το ρόλο . Ο βιασμός αυτός ειναι ο ίδιος που υφίσταται η υγεία μας , η αξιοπρέπεια μας , και η ηθική μας ακεραιότητα με το να δουλεύουμε σε άθλιες συνθήκες , να στερούμαστε του δικαιώματος ελευθερίας στην κίνηση στα πλαίσια της νομιμότητας που ζήτα φυλάκιση , να στερούμαστε δημιουργικό χρόνο μαθαίνοντας να σκοτώνουμε (και να υποχρεούμαστε να κάνουμε το φόνο πράξη αν ζητηθεί) στα πλαίσια της νομιμότητας που ζητά στρατιωτική θητεία , να στερούμαστε μέρος του του εισοδήματος μας , ακόμα και αν το έχουμε ανάγκη στα πλαίσια της νομιμότητάς που ζητά φόρους . Οι μεγάλοι βιασμοί είναι νόμιμοι . Και είναι νόμιμοι γιατί οι προσωπικοί είναι όχι απλά στα πλαίσια της κατεστημένης ηθικής : είναι η κατεστημένη ηθική !
Αν θελουμε να ζουσουμε χειραφετημενα κ και με αξιοπρεπεια , πρεπει να παρουμε τις ζωες μας στα χερια μας . Αυτο σημαινει διπλη παλη : μεσα στην διαλεκτικη του μερους και του ολου , του μικρου και του μεγαλου , πρεπει να τσακιζουμε διαρκως σεξιστικες επιθεσεις , καθως και τον βιαστη , ομοφοβικο , ή τρανσφοβικο της γειτονιας μας . Απο την αλλη πρεπει να αντιπαλευουμε διαρκως τον φασισμο , τον ρατσισμο , την πατριαρχεια , αλλα και το συστημα εξ αιτιας του οποιου υπαρχουν ακομα , οπως και πολλες αλλες μορφες ανθρωποεξοντωσης , εκμεταλευσης και καταπιεσης . Αυτο το συστημα λεγεται Καπιταλισμος . Σημαινει σεξισμος , ανεργεια , πολεμοι , πολυ φαγητο κ φαρμακα να πεταζονται την στιγμη που ανθρωποι πεθαινουν απ την πεινα και αρρωστιες .
Αν θελουμε τις ζωες μας πρεπει να τσακιζουμε διαρκως τοσο τα μικρα περιστατικα στην καθημερινοτητα μας , με τελικο στοχο να εξοντοσουμε την αστικη εξουσια και γενικοτερα την οποιαδηποτε κρατικη ή αλλη εξουσια και ετσι στην θεση του συστηματος της αλλοτρυωσης με τις ιεραρχικες-εκμεταλευτικες σχεσεις να εχουμε μια ενωση της χειραφετημενης ανθρωποτητας όπου η ελεύθερη ανάπτυξη του καθενός είναι η προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη όλων . Εχουμε να κερδισουμε εναν κοσμο ολοκληρο !
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου