Τέλεια γλώσσα & Διαλεκτικός Υλισμός
Το καλοκαίρι του 1879, στην Βαρσοβία, γεννήθηκε ένα παιδί πολύ παράξενο .... Τόσο παράξενο που ασχολήθηκε με τα Μαθηματικά , την Μηχανική, την Ψυχολογία ,τη Φιλοσοφία, υπηρέτησε τον ρωσικό στρατό ως αξιωματικός, ως διπλωμάτης της Ρωσικής Αυτοκρατορίας , ως διπλός πράκτορας στον 2ο ΠΠ και στον Ψυχρό Πόλεμο: Μιλάω για τον Πολωνό Κόμη, Alferd Korzibski! Ο Korzibski κατά τη διπλωματική του καριέρα και τη μεταναστευτική του πορεία γνώρισε πολλούς ανθρώπους και πολλές γλώσσες. Δυο προβλήματα που τον απασχόλησαν περισσότερο ήταν που οφείλονται οι παρανοήσεις μεταξύ των ανθρώπων και ο δογματισμός, καθώς και τι ρόλο παίζει η γλώσσα στην παιδεία και την κουλτούρα ενός ανθρώπου. Υπήρξε ένας αξιόλογος φιλόσοφος, που πίστευε οτι "ένας χάρτης δεν είναι ο τόπος". Το ύψος της διάνοιας του τον κατέστησε έναν πολύ αξιόλογο αντίπαλο του κομμουνισμού, ωστόσο το οδόφραγμα που μας χωρίζει δεν κάνει τον τρόπο σκέψης τους να μας είναι αδιάφορος. Άλλωστε οι μαρξιστές δεν είμαστε δογματικοί για να απορρίπτουμε a priori τους φιλοσόφους του αντίπαλου στρατοπέδου - η πρακτική του Καιάδα, σε άλλο χώρο ανήκει.... Αν είχαμε και μεις τους Καιάδες μας, θα έπρεπε να επινοήσουμε έναν διαλεκτικό υλισμό χωρίς τον Hegel και χωρίς τον Feuerbach, και χωρίς το πλήθος των αστών υλιστών φιλοσόφων του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
Έτσι αυτό το άρθρο αφορά την επινόηση της αναζήτησης του πάνω στ επινόησε μια νέα μορφή της αγγλικής γλώσσας την όποια ονόμασε αγγλική-τέλεια ( english-prime ή e-prime όπως επικράτησε να λέγεται) . Μέσα από την παρουσίαση της και της κριτικής επί αυτής επιθυμώ να δώσω ένα παράδειγμα πάνω στην οπτική της υλιστικής διαλεκτικής, όπως τον έχω κατανοήσει μέχρι τώρα (άλλωστε η μελέτη της, αλλά και η ίδια, αποτελούν προϊόντα προόδου). Κάτι που χαρακτηρίζει αυτήν την γλώσσα (εκτός από την χρήση συνολοθεωρητικών και διαλεκτικών μεθόδων) είναι η απουσία του ρήματος "είμαι" (to be). Αυτό εξηγείται καθώς η ηρακλειτική διαλεκτική δεν ορίζει "είναι" αλλά μόνο γίγνεσθαί.....Πέρα το ατέρμονο γίγνεσθαί (κατά την οποία το "είναι" παγιώνει καταστάσεις στην σκέψη μας με αποτέλεσμα να δημιουργεί δογματικές αντιλήψεις) , το ρήμα αυτό δεν μπορεί να λειτουργεί ως συνάρτησή καθώς μπορεί να δώσει περισσότερα από ένα νοήματα.2 βασικά παραδείγματα για το άτοπο της χρήσης του ρήματος είναι μπορούν να δοθούν ως εξής: Όλοι θυμόμαστε το κλασσικό : "ο αστυνομικός ΕΊΝΑΙ όργανο, το μπουζούκι ΕΊΝΑΙ όργανο , άρα ο αστυνομικός είναι μπουζούκι" Το "είναι" κατηγορηματοποιεί τον αστυνομικό ως όργανο (της τάξης όπως μας λέει το σύστημα - της κρατικής καταστολής όπως μας διδάσκει η εμπειρία της ζωντανής πραγματικότητας) και το μπουζούκι ως όργανο (μουσικό), ωστόσο η σχέση που χρησιμοποιήσαμε δίνεται από ένα ρήμα/συνάρτηση , με παραπάνω από μια έννοιες. Ένα άλλο παράδειγμα δίνεται από τους χαρακτηρισμούς του στυλ " η Νικολέτα είναι χαρούμενη/λυπημένη , ο Γιάννης είναι βλάκας , η ζωή είναι μικρή" ενώ στην πραγματηκότα ευνοούμε , "η Νικολέτα μου δείχνει την εικόνα στην κατάσταση που έχω ταυτίσει μεσα μου όταν θεωρώ ότι κάποιος άνθρωπος χαίρεται/λυπάται, ο Γιάννης έχει μια συμπεριφορά που δεν μπορώ να την ερμηνέψω με την λογικη μου , η διάρκεια της ανθρώπινης ζωής δεν ικανοποιεί τις ανθρώπινες προσδοκίες κλπ κλπ"
Η αλήθεια είναι ότι ο αγώνας για μια καθαρή γλώσσα είναι ο αγώνας για μια καθαρή σκέψη και μια "καθαρή ψυχή" όπως τόνιζε πολύ σωστά ο Τρότσκυ. Σίγουρα η αναγκαιότητα προς μια παιδεία, αντίθετη σε δογματιστικά καλούπια σκέψης, που θα προσφέρει την δυνατότητα στον άνθρωπο να είναι πιο λογικός, πιο ρεαλιστής, και κυρίως περισσότερο ο εαυτός του είναι πολύ σημαντική για έναν Κομμουνιστή. Υπάρχουν πολλά βήματα για αυτή την κατεύθυνση. Η πρόταση του Korzybski από κάποιους μπορεί να χειροκροτηθεί ως η πιο συνεπής με το διαλεκτικό υλισμό που υπάρχει. Από άλλους μπορεί να κατηγορηθεί ότι ανοίγει την πόρτα στον υποκειμενικό ιδεαλισμό. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στην μέση.
Για τον διαλεκτικό υλισμό η γλώσσα είναι κάτι που ακολουθεί την κοινωνική μας σκέψη και η κοινωνική μας σκέψη είναι κάτι που ακολουθεί την κοινωνική πρόοδο. Δεν σύμβαινει κάτι από αυτά ανάστροφα. Σίγουρα η ομιλούμενη γλώσσα ως διαδικασία αποκτά τους δικούς της εσωτερικούς νόμους προόδου, τις δικές της αντιθέσεις και την αμφίδρομη αλληλεπίδραση με την σκέψη μας. Ωστόσο δεν αρχίζει να γίνεται κάτι ανεξάρτητο, όλα εξακολουθούν να αλληλεπιδρούν με όλα. Επίσης η πολυσύνθετη και πολυδιάστατη υλική πραγματικότητα δεν μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με αλλαγές στην γλώσσα. Εδώ ο Korzybski κάνει ένα μεθοδολογικό λάθος που αναπαράγουν σήμερα οι οπαδοί της πολιτικής ορθότητας (political correct). Η γλώσσα που μιλάμε, όπως και ο τρόπος σκέψης που αναπτύσσουμε έχουν σχέση με το περιβάλλον το οποίο μεγαλώσαμε. Μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον που περιέχει σεξισμό, ρατσισμό, και γενικότερο κακοποιητικό λόγο (ή λόγο που κάποιοι υπερευαίσθητοι ζηλωτές αναγνωρίζουν ως τέτοιο), η γλώσσα μας είναι γεμάτη από τέτοια στοιχεία, και ακόμα και αν έχουμε απαλλαχθεί από τα αρνητικά στοιχεία του περιβάλλοντος μας η γλώσσα μας, η οποία συν τοις άλλοις βασίζεται ΚΑΙ στην συνήθια αλλά και στα ακούσματα των καθημερινών μας συνδιαλέξεων, είναι απίστευτα δύσκολο να αλλάξει. Επίσης και να αλλάξει είναι δώρο άδωρο, αφού το κοινωνικό γίγνεσθε δεν πρόκειται να αλλάξει μέσα από την αλλαγή της γλώσσας, ενώ το αντίθετο είναι σχεδόν νομοτέλεια: η κοινωνικές αλλαγές θα αλλάξουν τον τρόπο που μιλάμε. Θα μπορούσα να ασχολούμαι για πολύ με τα στραβά της πολιτικής ορθότητας κ με αμετρητα παραδείγματα (όπως λόγου χάρη πολλές λέξεις που είχαν κακοποιητικό χαρακτήρα όταν καθιερώθηκαν πλέον δεν έχουν καθότι η γλώσσα αλλάζει ως μια ζωντανή διαδικασία) καθότι όπως έχω ξαναγράψει αυτή η εμμονή πιο πολύ ζημιά κάνει, αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός του άρθρου.
Επίσης η διαλεκτική και η τυπική λογική έχουν μια συσχέτιση κατά την οποία η μια συμπληρώνει και δεν ακυρώνει την άλλη. Κατά τον Τρότσκυ έχουν την σχέση που έχουν τα ανώτερα Μαθηματικά με τα τετριμμένα. Στη συλλογή των τελευταίων άρθρων και επιστολών του που κυκλοφόρησε από την 4τη Διεθνή με τον τίτλο "Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού"* γράφει:"Ξέρω δυο συστήματα λογικής άξια προσοχής: την λογική του Αριστοτέλη και την λογικη του Χέγκελ. Η αριστοτέλεια λογική παίρνει σαν αφετηρία της αμετάβλητα αντικείμενα και φαινόμενα. Η επιστημονική σκέψη της εποχής μας μελετάει όλα τα φαινόμενα στην προέλευση, την αλλαγή και την αποσύνθεση τους. Ο Διαλεκτικός Υλισμός δεν είναι βέβαια μια αιώνια και αμετάβλητη φιλοσοφία. Αν το νομίζει κανείς αυτό, τότε είναι αντίθετος με το πνεύμα της διαλεκτικής. Η παραπέρα ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης, θα δημιουργήσει αναμφίβολα μια πιο βαθιά θεωρία όπου ο Διαλεκτικός Υλισμός θα μπει απλά σαν υλικό δομης... Προσέξτε καλά τη διείσδυση του αστικού σκεπτικισμού στις γραμμές σας. Να θυμάστε πως ο σοσιαλισμός δεν έχει βρει ανώτερη έκφραση από το μαρξισμό. Να έχετε στο μυαλό σας οτι η μέθοδος του επιστημονικού σοσιαλισμού είναι ο διαλεκτικός υλισμός. Απασχοληθείτε με σοβαρή μελέτη".
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε πως, όπως πολύ σωστά παρατήρησε και ο Κορζύμπσκι, το ρήμα "είναι" αποτελεί μια αφαίρεση. Ταξινομεί πράγματα σε κατηγορίες, προσδίδει ιδιότητες ή γενικεύει καταστάσεις Ωστόσο η διαλεκτική δεν αρνήται τις αφαιρέσεις. Τουναντίον κάθετι συγκεκριμένο είναι για μας ένα πλήθος αφαιρέσεων με τον ίδιο τρόπο που κάθε αφαίρεση αποτελεί ένα πλήθος φωτογραφικών συγκεκριμένων, που δεν μένουν ούτε συγκεκριμένα ούτε αναλλοίωτα στο γίγνεσθε. Άκομα και όταν σκεφτόμαστε κάτι πολύ συγκέκριμένο, κατά τον Μαρξ, όπως είναι ένα σκύλος, κάνουμε μια αφαίρεση. Δεν είναι ο ίδιος σκύλος οταν γαβγίζει, όταν τρέχει ή όταν κουνάει την ουρά του . Αν έχουμε αρκετή προσοχή στον τρόπο που χείριζόμαστε τον τρόπο που κάνουμε μια αφαίρεση και τον τρόπο που ταξινομούμε προσορινά τα φαινόμενα σε κατηγορίες τότε το σύνολο συναρτήσεων που παράγει το ρήμα "είναι" παύει να είναι επικίνδυνο. Αυτό προϋποθέτει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας αυτό που έλεγε ο Λένιν οτι "η γνώση είναι αιώνια, άπειρη προσπάθεια της σκέψης προς το αντικέιμενο. Η αντανάκλαση της φύσης στη σκέψη του ανθρώπου, πρέπει να νοείται οχι νεκρά, όχι αφηρημένα, όχι χωρίς κίνηση ούτε αντιφάσεις, αλλά στο αιώνιο προτσές της κίνησης, στο φανέρωμα των αντιφάσεων και στη λύση τους". Άλλωστε οφείλουμε να σχολιάσουμε στους υποστηρικτές της τέλειας γλώσσας, πως ο άνθρωπος δεν είναι ένας υπολογιστής, που αδυνατεί να σκεφτεί αφηρημένα, και εγκλωβίζεται στα πεπέρασμένα μοτίβα. Η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, της τεχνολογίας, της διανόησης, ακόμα και οι καθημερινές μας συνομιλίες με το μπακάλη ή τον οδοντίατρο, είναι ικανές να μας το εξηγήσουν αυτο.
Το λάθος του Κορζύμπσκι ήταν οτι πόνταρε πολλά στην γλώσσα, πράγμα που δηλώνει έντονη προσκόληση στον υποκειμενικό παράγοντα. Όσο υλιστής υπήρξε ως στρατιωτικός του ιμπεριαλισμού, στον πόλεμο κατά του δογματισμού πορεύθηκε με στοιχεία υποκειμενικού ιδεαλισμου. Ωστόσο η πρόταση του μπορεί να μην αφήσει τους ανθρώπους μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, αδιάφορους. Ο άνθρωπος που μεγάλωσε σε καπιταλιστικό περιβάλλον, όπως εγώ και συ αγαπητέ αναγνώστη, και που έχει εκπαιδευτεί με συγκεκριμένο τρόπο, και που το τρέξιμο που τον σμπρώχνει το σύστημα για την επιβίωση του αφαιρεί ζωτικό χρόνο και ενέργεια από την ζωή του, δεν είναι εύκολο να σκεφτει σαν φιλόσοφος, ενώ είναι αδύνατο να σκεφτεί όπως ο χειραφετιμένος άνθρωπος του μέλλοντος. Ίσως για εκείνους η πρόταση για μια τέλεια γλώσσα να είναι πολύ πρακτική , μπορεί και όχι. Για μας πάλι ίσως αν μπούμε στα προτινόμενα καλούπια της να μειώσουμε το ποσοστό των παρεξηγήσεων που συμβαίνουν στην καθημερινή μας επικοινωνία, αλλά ούτε λιγότερο δογματικούς θα μας κάνει ούτε περισσότερο σκεπτόμενους. Οπότε είναι στην ευχέρια του καθενός να αποφασίσει για τον εαυτό του αν η βοήθεια, αυτού του είδους επικοινωνίας αξίζει τον πονοκέφαλο.
*κάποιοι τροτσκογενείς το θυμούνται αυτό το έργο, μόνο για το θέμα της υπεράσπισης της ΕΣΣΔ, αγνόωντας οτι είναι πρωτίστως υπεράσπιση της υλιστικής διαλεκτικής και της διαρκούς επανάστασης, που πάνω σ αυτά τα θεμέλεια βασίστηκε η κριτική που κάναμε ως ιδεολογικό ρεύμα για την ΕΣΣΔ
Έτσι αυτό το άρθρο αφορά την επινόηση της αναζήτησης του πάνω στ επινόησε μια νέα μορφή της αγγλικής γλώσσας την όποια ονόμασε αγγλική-τέλεια ( english-prime ή e-prime όπως επικράτησε να λέγεται) . Μέσα από την παρουσίαση της και της κριτικής επί αυτής επιθυμώ να δώσω ένα παράδειγμα πάνω στην οπτική της υλιστικής διαλεκτικής, όπως τον έχω κατανοήσει μέχρι τώρα (άλλωστε η μελέτη της, αλλά και η ίδια, αποτελούν προϊόντα προόδου). Κάτι που χαρακτηρίζει αυτήν την γλώσσα (εκτός από την χρήση συνολοθεωρητικών και διαλεκτικών μεθόδων) είναι η απουσία του ρήματος "είμαι" (to be). Αυτό εξηγείται καθώς η ηρακλειτική διαλεκτική δεν ορίζει "είναι" αλλά μόνο γίγνεσθαί.....Πέρα το ατέρμονο γίγνεσθαί (κατά την οποία το "είναι" παγιώνει καταστάσεις στην σκέψη μας με αποτέλεσμα να δημιουργεί δογματικές αντιλήψεις) , το ρήμα αυτό δεν μπορεί να λειτουργεί ως συνάρτησή καθώς μπορεί να δώσει περισσότερα από ένα νοήματα.2 βασικά παραδείγματα για το άτοπο της χρήσης του ρήματος είναι μπορούν να δοθούν ως εξής: Όλοι θυμόμαστε το κλασσικό : "ο αστυνομικός ΕΊΝΑΙ όργανο, το μπουζούκι ΕΊΝΑΙ όργανο , άρα ο αστυνομικός είναι μπουζούκι" Το "είναι" κατηγορηματοποιεί τον αστυνομικό ως όργανο (της τάξης όπως μας λέει το σύστημα - της κρατικής καταστολής όπως μας διδάσκει η εμπειρία της ζωντανής πραγματικότητας) και το μπουζούκι ως όργανο (μουσικό), ωστόσο η σχέση που χρησιμοποιήσαμε δίνεται από ένα ρήμα/συνάρτηση , με παραπάνω από μια έννοιες. Ένα άλλο παράδειγμα δίνεται από τους χαρακτηρισμούς του στυλ " η Νικολέτα είναι χαρούμενη/λυπημένη , ο Γιάννης είναι βλάκας , η ζωή είναι μικρή" ενώ στην πραγματηκότα ευνοούμε , "η Νικολέτα μου δείχνει την εικόνα στην κατάσταση που έχω ταυτίσει μεσα μου όταν θεωρώ ότι κάποιος άνθρωπος χαίρεται/λυπάται, ο Γιάννης έχει μια συμπεριφορά που δεν μπορώ να την ερμηνέψω με την λογικη μου , η διάρκεια της ανθρώπινης ζωής δεν ικανοποιεί τις ανθρώπινες προσδοκίες κλπ κλπ"
Η αλήθεια είναι ότι ο αγώνας για μια καθαρή γλώσσα είναι ο αγώνας για μια καθαρή σκέψη και μια "καθαρή ψυχή" όπως τόνιζε πολύ σωστά ο Τρότσκυ. Σίγουρα η αναγκαιότητα προς μια παιδεία, αντίθετη σε δογματιστικά καλούπια σκέψης, που θα προσφέρει την δυνατότητα στον άνθρωπο να είναι πιο λογικός, πιο ρεαλιστής, και κυρίως περισσότερο ο εαυτός του είναι πολύ σημαντική για έναν Κομμουνιστή. Υπάρχουν πολλά βήματα για αυτή την κατεύθυνση. Η πρόταση του Korzybski από κάποιους μπορεί να χειροκροτηθεί ως η πιο συνεπής με το διαλεκτικό υλισμό που υπάρχει. Από άλλους μπορεί να κατηγορηθεί ότι ανοίγει την πόρτα στον υποκειμενικό ιδεαλισμό. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στην μέση.
Για τον διαλεκτικό υλισμό η γλώσσα είναι κάτι που ακολουθεί την κοινωνική μας σκέψη και η κοινωνική μας σκέψη είναι κάτι που ακολουθεί την κοινωνική πρόοδο. Δεν σύμβαινει κάτι από αυτά ανάστροφα. Σίγουρα η ομιλούμενη γλώσσα ως διαδικασία αποκτά τους δικούς της εσωτερικούς νόμους προόδου, τις δικές της αντιθέσεις και την αμφίδρομη αλληλεπίδραση με την σκέψη μας. Ωστόσο δεν αρχίζει να γίνεται κάτι ανεξάρτητο, όλα εξακολουθούν να αλληλεπιδρούν με όλα. Επίσης η πολυσύνθετη και πολυδιάστατη υλική πραγματικότητα δεν μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με αλλαγές στην γλώσσα. Εδώ ο Korzybski κάνει ένα μεθοδολογικό λάθος που αναπαράγουν σήμερα οι οπαδοί της πολιτικής ορθότητας (political correct). Η γλώσσα που μιλάμε, όπως και ο τρόπος σκέψης που αναπτύσσουμε έχουν σχέση με το περιβάλλον το οποίο μεγαλώσαμε. Μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον που περιέχει σεξισμό, ρατσισμό, και γενικότερο κακοποιητικό λόγο (ή λόγο που κάποιοι υπερευαίσθητοι ζηλωτές αναγνωρίζουν ως τέτοιο), η γλώσσα μας είναι γεμάτη από τέτοια στοιχεία, και ακόμα και αν έχουμε απαλλαχθεί από τα αρνητικά στοιχεία του περιβάλλοντος μας η γλώσσα μας, η οποία συν τοις άλλοις βασίζεται ΚΑΙ στην συνήθια αλλά και στα ακούσματα των καθημερινών μας συνδιαλέξεων, είναι απίστευτα δύσκολο να αλλάξει. Επίσης και να αλλάξει είναι δώρο άδωρο, αφού το κοινωνικό γίγνεσθε δεν πρόκειται να αλλάξει μέσα από την αλλαγή της γλώσσας, ενώ το αντίθετο είναι σχεδόν νομοτέλεια: η κοινωνικές αλλαγές θα αλλάξουν τον τρόπο που μιλάμε. Θα μπορούσα να ασχολούμαι για πολύ με τα στραβά της πολιτικής ορθότητας κ με αμετρητα παραδείγματα (όπως λόγου χάρη πολλές λέξεις που είχαν κακοποιητικό χαρακτήρα όταν καθιερώθηκαν πλέον δεν έχουν καθότι η γλώσσα αλλάζει ως μια ζωντανή διαδικασία) καθότι όπως έχω ξαναγράψει αυτή η εμμονή πιο πολύ ζημιά κάνει, αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός του άρθρου.
Επίσης η διαλεκτική και η τυπική λογική έχουν μια συσχέτιση κατά την οποία η μια συμπληρώνει και δεν ακυρώνει την άλλη. Κατά τον Τρότσκυ έχουν την σχέση που έχουν τα ανώτερα Μαθηματικά με τα τετριμμένα. Στη συλλογή των τελευταίων άρθρων και επιστολών του που κυκλοφόρησε από την 4τη Διεθνή με τον τίτλο "Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού"* γράφει:"Ξέρω δυο συστήματα λογικής άξια προσοχής: την λογική του Αριστοτέλη και την λογικη του Χέγκελ. Η αριστοτέλεια λογική παίρνει σαν αφετηρία της αμετάβλητα αντικείμενα και φαινόμενα. Η επιστημονική σκέψη της εποχής μας μελετάει όλα τα φαινόμενα στην προέλευση, την αλλαγή και την αποσύνθεση τους. Ο Διαλεκτικός Υλισμός δεν είναι βέβαια μια αιώνια και αμετάβλητη φιλοσοφία. Αν το νομίζει κανείς αυτό, τότε είναι αντίθετος με το πνεύμα της διαλεκτικής. Η παραπέρα ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης, θα δημιουργήσει αναμφίβολα μια πιο βαθιά θεωρία όπου ο Διαλεκτικός Υλισμός θα μπει απλά σαν υλικό δομης... Προσέξτε καλά τη διείσδυση του αστικού σκεπτικισμού στις γραμμές σας. Να θυμάστε πως ο σοσιαλισμός δεν έχει βρει ανώτερη έκφραση από το μαρξισμό. Να έχετε στο μυαλό σας οτι η μέθοδος του επιστημονικού σοσιαλισμού είναι ο διαλεκτικός υλισμός. Απασχοληθείτε με σοβαρή μελέτη".
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε πως, όπως πολύ σωστά παρατήρησε και ο Κορζύμπσκι, το ρήμα "είναι" αποτελεί μια αφαίρεση. Ταξινομεί πράγματα σε κατηγορίες, προσδίδει ιδιότητες ή γενικεύει καταστάσεις Ωστόσο η διαλεκτική δεν αρνήται τις αφαιρέσεις. Τουναντίον κάθετι συγκεκριμένο είναι για μας ένα πλήθος αφαιρέσεων με τον ίδιο τρόπο που κάθε αφαίρεση αποτελεί ένα πλήθος φωτογραφικών συγκεκριμένων, που δεν μένουν ούτε συγκεκριμένα ούτε αναλλοίωτα στο γίγνεσθε. Άκομα και όταν σκεφτόμαστε κάτι πολύ συγκέκριμένο, κατά τον Μαρξ, όπως είναι ένα σκύλος, κάνουμε μια αφαίρεση. Δεν είναι ο ίδιος σκύλος οταν γαβγίζει, όταν τρέχει ή όταν κουνάει την ουρά του . Αν έχουμε αρκετή προσοχή στον τρόπο που χείριζόμαστε τον τρόπο που κάνουμε μια αφαίρεση και τον τρόπο που ταξινομούμε προσορινά τα φαινόμενα σε κατηγορίες τότε το σύνολο συναρτήσεων που παράγει το ρήμα "είναι" παύει να είναι επικίνδυνο. Αυτό προϋποθέτει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας αυτό που έλεγε ο Λένιν οτι "η γνώση είναι αιώνια, άπειρη προσπάθεια της σκέψης προς το αντικέιμενο. Η αντανάκλαση της φύσης στη σκέψη του ανθρώπου, πρέπει να νοείται οχι νεκρά, όχι αφηρημένα, όχι χωρίς κίνηση ούτε αντιφάσεις, αλλά στο αιώνιο προτσές της κίνησης, στο φανέρωμα των αντιφάσεων και στη λύση τους". Άλλωστε οφείλουμε να σχολιάσουμε στους υποστηρικτές της τέλειας γλώσσας, πως ο άνθρωπος δεν είναι ένας υπολογιστής, που αδυνατεί να σκεφτεί αφηρημένα, και εγκλωβίζεται στα πεπέρασμένα μοτίβα. Η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, της τεχνολογίας, της διανόησης, ακόμα και οι καθημερινές μας συνομιλίες με το μπακάλη ή τον οδοντίατρο, είναι ικανές να μας το εξηγήσουν αυτο.
Το λάθος του Κορζύμπσκι ήταν οτι πόνταρε πολλά στην γλώσσα, πράγμα που δηλώνει έντονη προσκόληση στον υποκειμενικό παράγοντα. Όσο υλιστής υπήρξε ως στρατιωτικός του ιμπεριαλισμού, στον πόλεμο κατά του δογματισμού πορεύθηκε με στοιχεία υποκειμενικού ιδεαλισμου. Ωστόσο η πρόταση του μπορεί να μην αφήσει τους ανθρώπους μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, αδιάφορους. Ο άνθρωπος που μεγάλωσε σε καπιταλιστικό περιβάλλον, όπως εγώ και συ αγαπητέ αναγνώστη, και που έχει εκπαιδευτεί με συγκεκριμένο τρόπο, και που το τρέξιμο που τον σμπρώχνει το σύστημα για την επιβίωση του αφαιρεί ζωτικό χρόνο και ενέργεια από την ζωή του, δεν είναι εύκολο να σκεφτει σαν φιλόσοφος, ενώ είναι αδύνατο να σκεφτεί όπως ο χειραφετιμένος άνθρωπος του μέλλοντος. Ίσως για εκείνους η πρόταση για μια τέλεια γλώσσα να είναι πολύ πρακτική , μπορεί και όχι. Για μας πάλι ίσως αν μπούμε στα προτινόμενα καλούπια της να μειώσουμε το ποσοστό των παρεξηγήσεων που συμβαίνουν στην καθημερινή μας επικοινωνία, αλλά ούτε λιγότερο δογματικούς θα μας κάνει ούτε περισσότερο σκεπτόμενους. Οπότε είναι στην ευχέρια του καθενός να αποφασίσει για τον εαυτό του αν η βοήθεια, αυτού του είδους επικοινωνίας αξίζει τον πονοκέφαλο.
*κάποιοι τροτσκογενείς το θυμούνται αυτό το έργο, μόνο για το θέμα της υπεράσπισης της ΕΣΣΔ, αγνόωντας οτι είναι πρωτίστως υπεράσπιση της υλιστικής διαλεκτικής και της διαρκούς επανάστασης, που πάνω σ αυτά τα θεμέλεια βασίστηκε η κριτική που κάναμε ως ιδεολογικό ρεύμα για την ΕΣΣΔ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου